Jak napisać książkę – poradnik dla początkujących

Podstawą zawodu copywritera, bez której nie ma co nawet myśleć o zastaniu autorem poczytnych wpisów na blogach czy stronach firmowych, jest czytanie książek. Jeden z najwybitniejszych pisarzy, niestety już nieżyjący, Umberto Eco napisał kiedyś znamienne zdanie, że „Kto czyta książki, ten żyje podwójnie”. Jest w tym wiele prawdy, czytając, przeżywamy przygody setek, jeśli nie tysięcy postaci literackich, do ostatniego rozdziału książki żyjąc ich, a nie własnym, często nudnym i monotonnym życiem.

Znajdą się oczywiście malkontenci z uporem twierdzący, że jest przecież Internet, telewizja i inne media, więc po co czytać, ale ich wątłe argumenty można szybko obalić. Czytanie ma wiele niepodważalnych i bezdyskusyjnych zalet, które przedstawię poniżej, mogących jednocześnie skłonić copywritera do pójścia jeszcze dalej. Z tego wpisu dowie się, jak napisać książkę krok po kroku i stworzyć własne dzieło, znacznie wykraczające poza to, czym zajmuje się obecnie.

Co daje nam regularne czytanie książek

Żyjemy w dobie powszechnego dostępu do mediów elektronicznych, przede wszystkim globalnej sieci, z których korzystamy codziennie praktycznie bez ograniczeń. I właśnie ten brak ograniczeń, mimo oczywiście licznych zalet Internetu, sprawia, że roku na rok maleje liczba czytelników, również w naszym kraju. Warto jednak od czasu do czasu oderwać się od kolejnego filmu na YouTube i sięgnąć po książkę, najlepiej jej tradycyjne, papierowe wydanie, chociaż równie dobra będzie wersja na tablet lub czytnik, albo tak popularny ostatnio audiobook.

Korzyści, jakie dzięki temu odniesiemy, jest mnóstwo, rosnących wraz z ilością przeczytanych książek, a najważniejsze, jakie warto wymienić i przedstawić nieco szerzej to:

1. Wzbogacenie słownictwa

Absolutnie niezbędne z punktu widzenia pracy autora piszącego różne rodzaje tekstów, nie tylko książki. Czytając codziennie, poznajemy nowe, często bardzo trudne słowa, ich znaczenie, a nawet odmianę i z czasem zaskoczeni zauważymy, że już nie musimy ciągle zaglądać do słownika synonimów. Jednocześnie wzrośnie zdolność płynnego wypowiadania się, elokwencja umożliwiająca podjęcie dyskusji praktycznie na każdy temat, a pisanie książki lub każdego innego tekstu okaże się wręcz dziecinnie proste.

2. Stymulacja mózgu i rozszerzenie wiedzy

Czytanie bardzo dobrze wpływa na nasze zdrowie i kondycję psychiczną, mózg wymaga bowiem stałej stymulacji, aby zachował sprawność aż do późnej starości. Poprawie ulega koncentracja, wzrastają jednocześnie zdolności poznawcze, nie będziemy też mieli problemu z przyswojeniem sobie w krótkim czasie i zapamiętaniem dużych ilości informacji.

Kolejną istotną korzyścią, jaką daje sięgnięcie po książkę, jest widoczne poszerzenie wiedzy, a przeprowadzane badania jasno pokazują, że ludzie, którzy regularnie czytają, są po prostu mądrzejsi. Warto więc codziennie dowiadywać się nowych rzeczy, przydatnych także w pracy zawodowej oraz być postrzeganym przez otoczenie jako człowiek „oczytany” i elokwentny.

3. Większa wyobraźnia, wrażliwość i empatia

Napisanie książki, czy niemal dowolnego tekstu wymaga od autora nie tylko dobrego warsztatu pisarskiego, ale i tego przysłowiowego „lekkiego pióra”, które może mieć tylko osoba charakteryzująca się dużą wyobraźnią. Ją także pozwala rozwinąć odpowiednio dobrana lektura, ułatwiając wyobrażenie sobie, wizualizację w umyśle ludzi, ich zachowania czy miejsc, w których chcemy ich umieścić na kartach powstającej książki.

Zaletą czytania, której absolutnie nie wolno pominąć, jest wzrost empatii i wrażliwości na wiele aspektów życia, przede wszystkim na drugiego człowieka. Wraz z ilością przeczytanych książek, zaczynamy zauważać problemy ludzi wokół nas, stajemy się na nie wrażliwi i staramy się pomóc je rozwiązać. Wynika to również z faktu, że lepiej zaczynamy rozumieć otaczający nas świat, jego złożoność i wielopłaszczyznowość, a każde wydarzenie, z jakim się stykamy, oceniamy z właściwej perspektywy.

4. Mniejszy stres

Jedną z chorób cywilizacyjnych, z którymi stykamy się w naszym życiu, jest stres, stany napięcia nerwowego momentami aż tak silne, że utrudniają lub uniemożliwiają normalne funkcjonowanie. Aby je zniwelować, sięgamy zazwyczaj po środki farmakologiczne, nie wiedząc nawet, że poziom stresu pomoże skutecznie zmniejszyć ciekawa książka.

Sprawi, że poczujemy się zrelaksowani, wypoczniemy po długim i ciężkim dniu pracy, dzięki temu, że zagłębiając się w lekturę, oderwiemy się od otaczającej nas szarej rzeczywistości i przeniesiemy się w całkiem nowy świat. Książka to lek nie tylko na stres, ale i depresję, której objawy pomaga łagodzić poprzez pozytywną stymulację odpowiedzialnej za to części mózgu.

Jak napisać dobrą książkę – od czego należy zacząć i jak się nie zniechęcić

Skoro wiemy już, że, jak napisał kiedyś słynny polski dziennikarz i pisarz Ryszard Kapuściński, „Żeby napisać jedno własne zdanie, trzeba przeczytać tysiące cudzych”, czas zacząć pisać, ale tak, aby inni chcieli to przeczytać. Wydawać by się mogło, że pisanie książki jest proste, zwłaszcza dla copywritera, jednakże nie da się po prostu usiąść i pisać bez wcześniejszego planowania i przygotowania się do tej niewątpliwie ciężkiej pracy.

Bez tego można za szybko się zniechęcić albo stworzyć dzieło daleko odbiegające od ideału oczekiwanego przez autora i przede wszystkim potencjalnych czytelników. Lepiej zastosować się do wskazówek ludzi, dla których pisanie książki to chleb powszedni, co pozwoli uniknąć wielu błędów typowych dla początkujących pisarzy i związanego z tym zniechęcenia.

Jak napisać dobrą książkę – najlepiej metodą płatka śniegu

Pisanie książki bezwzględnie należy zacząć od pomysłu, o czym właściwie ma ona być i jaki gatunek literacki reprezentować, literaturę faktu, powieść obyczajową, kryminał, romans, a może tak modne science fiction lub fantasy. Można też od razu wymyślić jej tytuł, chociaż równie dobrze można zrobić to później, znajdując najbardziej adekwatny do tego, co stworzyliśmy. Podczas procesu twórczego najlepiej trzymać się metody tzw. płatka śniegu, w której zaczynając od ogólnego zarysu fabuły, stopniowo dodajemy do niej coraz więcej szczegółów. Pozwala ona stosunkowo prosto, w 10 krokach napisać poczytne dzieło, być może nawet bestseller, który przyciągnie rekordową liczbę czytelników.

Krok 1 – pierwsze zdanie opisujące treść książki

Naszą podróż, przygodę z pisaniem trzeba zacząć od napisania pierwszego zdania, lecz nie przypadkowego, tego, co w danym momencie przyszło nam do głowy. To pierwsze zdanie ma niebagatelne znaczenie dla dalszej pracy, powinno bowiem zawierać streszczenie całej powieści. Wiem, że wiele osób powie, że to przecież niemożliwe, ale uwierzcie na słowo, że najważniejsze tezy powstającego dzieła można w nim zmieścić, np. Naukowiec wynalazł maszynę do podróży w czasie, aby uniemożliwić zamach na prezydenta Lincolna.

Krok 2 – rozbudowa pierwszego zdania do całego akapitu

Pierwsze zdanie gotowe, wiemy już, co nasz bohater będzie musiał zrobić, czas więc rozbudować to zdanie do całego akapitu, postępując podobnie, jak przy rozprawce, którą na pewno pamiętacie ze szkoły. Taki akapit powinien mieć następującą strukturę:

• wprowadzenie do przedstawionych wydarzeń;
• rozwinięcie, czyli katastrofa, jakieś gwałtowne wydarzenie;
• zakończenie.

Temu akapitowi dobrze jest nadać znaną z teatru strukturę trzech aktów, pamiętając, aby każdy zawierał tę katastrofę i wtedy tekst będzie ciągiem następujących po sobie wydarzeń gdzie:

• katastrofa pierwsza kończy akt pierwszy;
• katastrofa druga jest jednocześnie punktem kulminacyjnym aktu drugiego;
• katastrofa trzecia także pojawia w akcie drugim, umożliwiając płynne przejście do aktu trzeciego, w którym następuje wyjaśnienie i rozwiązanie przedstawionych wątków.

Krok 3 – tworzymy bohaterów powieści

O ile naszym celem nie jest napisanie książki o maszynach rolniczych, czy podręcznika do matematyki, to kolejnym krokiem powinno być stworzenie postaci bohaterów. Są oni niezbędni w każdej powieści, musimy o nich pamiętać, nawet szukając odpowiedzi na pytanie, jak napisać książkę o swoim życiu. W tym przypadku to my będziemy najważniejszą postacią, ale muszą się też pojawić wszystkie inne osoby przewijające się przez nasze dotychczasowe życie.

Stworzenie bohaterów to jedna z najtrudniejszych rzeczy, z jaką będziemy musieli się zmierzyć, chcąc napisać książkę. Nie mogą to przecież być płaskie, jednowymiarowe postacie, dlatego warto dla każdej z nich stworzyć odrębny kwestionariusz osobowy, robiony np. z pomocą arkusza kalkulacyjnego, w którym muszą się znaleźć takie dane, jak:

• imię i ewentualnie nazwisko postaci;
• skąd pochodzi, miasto, kraj, grupa społeczna itp.;
• cel jego działania i co go do tego motywuje;
• informację, jakie przeszkody czy konflikty stoją na drodze do osiągnięcia tego celu;
• przemianę bohatera, do jakiej dochodzi w wyniku zdarzeń, których jest uczestnikiem lub świadkiem;
• krótkie podsumowanie.

Krok 4 – rozwinięcie szkieletu powieści stworzonego w kroku 2

W kroku 2 stworzyliśmy ogólny szkielet powstającej książki, teraz nadszedł czas na jego rozwinięcie, dokładniejsze opisanie poszczególnych wydarzeń, tworzące streszczenie, dające wyraźniejszy obraz, o czym ma być nasze dzieło. Stanowi to jednocześnie podstawę do dalszej pracy, wgląd we wszystkie wątki, które muszą oczywiście układać się w spójną całość.

Krok 5 – świat widziany oczami bohatera

W tym kroku musimy rozpisać fabułę, biorąc pod uwagę punkt widzenia głównego bohatera lub poszczególnych bohaterów, jeśli jest ich więcej. Dla każdego trzeba wymyślić osobną, pasjonującą i wciągającą historię, którą umieszczamy w ich kwestionariuszach osobowych. Nie będą więc to już płaskie, jednowymiarowe postacie, ale osoby z „krwi i kości” niemal automatycznie nabierające wymaganej literackiej głębi.

Krok 6 – dalsza rozbudowa fabuły i umieszczenie w nich postaci

Pisanie książki, pierwszej, ale może nie ostatniej w naszym życiu, rozpoczęliśmy od stworzenia wstępnego akapitu, trzonu powieści, postaci bohaterów i streszczenia fabuły. W tym kroku trzeba ją dalej rozbudować, kreując poszczególne sceny, nadając im nazwy, umieszczając w nich bohaterów, aktywnie uczestniczących w opisywanych wydarzeniach. To wszystko coraz bardziej przypomina książkę, a zapisanie tych informacji znacznie ułatwia wprowadzenie ewentualnych poprawek lub modyfikacji.

Krok 7 – znów wracamy do naszych bohaterów

W kroku 3 stworzyliśmy wstępnie postacie bohaterów powstającej książki, czas zatem rozbudować je szerzej na podstawie wcześniej opracowanych danych zawartych w kwestionariuszu osobowym. Należy im przede wszystkim nadać wymagane cechy charakteru, szerzej opisać ich pochodzenie oraz wszystkie przeszłe wydarzenia, które doprowadziły do tego, kim się stali. Jest to jeden z najtrudniejszych kroków, bez niego postacie nie zyskają wspomnianej głębi i w pełni nie skomponują się z fabułą powieści. Dlatego warto poświęcić mu odpowiednią ilość czasu i nie robić tego w pośpiechu.

Krok 8 – podział fabuły na poszczególne sceny

Wiemy już, o czym chcemy napisać książkę, mamy też jej szkielet i dokładniejsze streszczenie, które teraz posłużą nam do rozpisania fabuły na tworzące ją poszczególne sceny. Dobrze jest je rozplanować w porządku chronologicznym, koniecznie przedstawiając toczące się wydarzenia z punktu widzenia bohatera lub bohaterów. Warto w tym celu ponownie wykorzystać arkusz kalkulacyjny, tworząc tabelę, w której po jednej stronie będą bohaterowie, a w kolejnej kolumnie opis wydarzeń, w których uczestniczą. Ten krok jest polecany zwłaszcza dla początkujących pisarzy mogących łatwo zgubić się w stopniu skomplikowania fabuły.

Krok 9 – dalsza rozbudowa scen

Teraz przyszedł czas na rozbudowę każdej sceny opisanej w arkuszu kalkulacyjnym, umieszczenie w niej dialogów i wydarzeń istotnych dla dziejów bohaterów. Jest to nieobowiązkowy krok, jednak autorom zmagającym się ze swoją pierwszą książką proponuję go nie pomijać.

Krok 10 – sprawdzenie spójności fabuły i wyeliminowanie jej błędów

Na koniec należy ponownie przeanalizować wszystkie poprzednie kroki, przeczytać rozpisane szczegółowo wątki fabuły szukając w nich niespójności czy błędów logicznych. Powinny łączyć się ze sobą, spajając w miarę rozwoju fabuły, zmierzając do zakończenia. W tym momencie mamy również możliwość wprowadzania poprawek, zmiany toczących się wydarzeni, dodawania lub usuwania bohaterów, szlifowania wszystkich drobnych szczegółów.

Metoda płatka śniegu – sami zdecydujcie, czy chcecie ją zastosować

Wielu autorów woli pisać książki bez wstępnego przygotowania, po prostu siadając do komputera i przelewając słowa na ekran. Jest to zalecane bardziej doświadczonym pisarzom, ci początkujący powinni zastosować opisane powyżej wskazówki, aby nie pogubić się w ciągle przychodzących do głowy nowych pomysłach. Metoda płatka śniegu często jest krytykowana jako zbyt sztywna i przyczyniająca się do powstania schematycznych książek, których autorzy tworzą niezależnie od weny.

Jej zaletom nie da się jednak zaprzeczyć, prawie całkowicie eliminuje możliwość popełniania błędów fabuły, pozwalając napisać praktycznie każdą książkę. Oczywiście schemat ten odnosi się nie tylko do powieści, typowej beletrystyki, można go z powodzeniem stosować i przy innych książkach. Bohaterem może być np. firma z dowolnej branży, a osią fabuły jej działalność na przestrzeni lat.

Jest to oczywiście tylko jeden ze sposobów pisania i każdy sam musi zdecydować, czy chce go zastosować w swojej pracy, a kiedy ją skończycie, pozostanie wam tylko wydać książkę. Nie jest to niestety takie proste, patrząc na kurczącą się co roku ilość czytelników w naszym kraju. Swoje dzieło można wydać dwa sposoby:

• w systemie selfpublishing, czyli po prostu we własnym zakresie, co niestety oznacza samodzielne pokrycie wszystkich związanych z tym kosztów;
• w sposób tradycyjny, wysyłając gotową książkę do jednego z wydawnictw, przesyłając do nich swój tekst w postaci wydruku lub w formie elektronicznej, dopracowany w najdrobniejszych nawet szczegółach, bez błędów i sformatowany zgodnie z wymaganiami stawianymi przez wydawnictwo.

Piotr Płucienniczak

Content Manager w SEOSPACE

Miłośnik słowa, dla którego pisanie i czytanie to nie pasja, lecz styl życia. Czyta wszystko i wszędzie, a natłok myśli uwielbia przelewać na papier lub ekran komputera. Regularnie zgłębia też tajniki SEO, po to, aby to co pisze było zgodne z obowiązującymi zasadami pozycjonowania stron. Specjalizuje się w tekstach blogowych i stara się, aby to co wychodzi spod jego pióra spełniało wszystkie wymagania czytelnika, zyskując jednocześnie jak najwyższe pozycje w Google. Prywatnie miłośnik literatury fantasy, przed którym światy wykreowane przez autorów tego gatunku nie mają żadnych tajemnic. Jednocześnie wielki miłośnik pisma ręcznego, najlepszej metody pozwalającej rozwinąć swoją kreatywność, ułatwiającej panowanie nad każdym słowem.

Szukasz wsparcia w Copywritingu?

Zamów bezpłatną wycenę.

Piotr Płucienniczak

Content Manager